Bij sextortion wordt meestal gedacht aan meisjes die door internetafpersers onder druk gezet worden om naaktfoto’s te sturen of seks met hen te hebben. Toch komt sextortion – en dan vooral om geld – ook steeds vaker voor bij jongens. Dit blijkt uit het recente onderzoek ‘Eigen schuld, dikke bult’ van het Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM). De politie roept slachtoffers op om aangifte te doen.

Het recent gepubliceerde onderzoek is opgezet door de  slachtofferhulporganisatie Helpwanted.nl – onderdeel van EOKM. De onderzoekers analyseerden de ervaringen van tweehonderd jongens die slachtoffer werden van sextortion. Hieruit blijkt dat de meeste jongens nog maar 16 jaar oud waren ten tijde van de afpersing. Uit hun verhalen blijkt dat een casus vaak ongeveer op dezelfde manier verloopt.
Vaak is er een eerste online ontmoeting op social media of een datingsite, die meestal naar kanalen voor een-op-een-contact leidt, bijvoorbeeld Skype of chatsite Omegle. Hier ziet de afperser ook meteen met wie het slachtoffer bevriend is. De afperser bouwt de seksuele spanning op en vraagt het slachtoffer zich uit te kleden of seksuele handelingen te verrichten voor de camera. Deze beelden neemt de afperser op, waarna een dreigend bericht volgt dat het slachtoffer snel geld moet overmaken, anders gaan de beelden naar de volledige vriendenkring. In veel zaken deed de dader zich in eerste instantie voor als vrouw, maar bleek het later om een man te gaan.

Topje van de ijsberg
In 2020 waren er landelijk ruim vierhonderd registraties van sextortion in de politiesystemen. Maar vermoedelijk is dat slechts het topje van de ijsberg. Uit de samenwerking van de politie met diverse ketenpartners blijkt dat sextortion veel vaker voorkomt dan bij de politie daadwerkelijk gemeld wordt. De vrees bestaat dat slechts maximaal vijf of tien procent bij de politie terechtkomt. Exemplarisch is een door het Amsterdamse cybercrimeteam afgerond onderzoek naar een verdachte aan wie in eerste instantie drie zaken konden worden gekoppeld. Door nader onderzoek kon dit aantal na diens aanhouding worden uitgebreid naar 204 zaken.

Aangifte
De cybercrimeteams van de politie werken nauw samen met ketenpartners en instanties buiten de politie. In het geval van sextortion zijn bijvoorbeeld partijen als Qupido en Helpwanted.nl aangesloten.. Zij lieten de politie bijvoorbeeld weten dat de stap om aangifte te doen in veel gevallen nog te groot is. Het gaat hier om echt schrijnende verhalen en de schaamte is vaak heel groot. Zo krijgen slachtoffers al snel te maken met ‘victim blaming’ en opmerkingen als: waarom stuur je dan ook dit soort foto’s?’ Binnen de politie ligt daarom nu ook meer nadruk op het begeleiden van deze slachtoffers wanneer ze aangifte willen doen.
Ben je slachtoffer geworden?
Doe aangifte! Afpersing is strafbaar. Zorg in overleg met de politie voor zoveel mogelijk bewijsmateriaal. Denk aan een schermafbeelding van de beelden, de dreigementen die de persoon heeft geuit, de naam- en nickname van de afperser en het mailadres. Heb je al geld overgemaakt, laat de bank dan weten wat er is gebeurd zodat ook zij een onderzoek kunnen instellen.

Meer weten?
Op de sextortion pagina van vraag-het-de-politie.nl kun je meer informatie vinden.