De politie heeft vorig jaar meer discriminatie-incidenten en –meldingen geregistreerd. Het aantal registraties over discriminatie is vergeleken met 2019 met 12 procent gestegen tot 6141. Dit blijkt uit het rapport over discriminatie in Nederland dat in opdracht van de politie en het ministerie van Binnenlandse Zaken is opgesteld.

De meeste incidenten en meldingen van discriminatie die de politie in 2020 registreerde, zijn op grond van herkomst en op grond van seksuele gerichtheid. De vorm waarin de discriminatie plaatsvindt, veranderde nauwelijks. Meestal gaat het bij meldingen over discriminatie op grond van herkomst om uitlatingen. Vorig jaar ging het in 71 procent van de gevallen (1.879 incidenten) om een discriminerende uitlating. In 2019 was dit nog 64 procent. Vaak gebeurde dit bij een (buren)ruzie. Een aanzienlijk aantal van deze registraties ging over beledigingen van politieagenten of andere werknemers met een publieke taak.

BLM
Het rapport geeft cijfers en voorbeelden van incidenten, maar beschrijft ook de context en geeft mogelijke verklaringen voor stijging of daling van bepaalde discriminatiecijfers. George Floyd kwam op 25 mei 2020 om het leven in de Verenigde Staten in een confrontatie met de politie. Op 1 juni was in Amsterdam een eerste grote BLM-demonstratie in Nederland. In de periode dat de Black Lives Matter-beweging (BLM) opkwam, zijn er zowel door de politie als door de onafhankelijke antidiscriminatievoorzieningen in de gemeenten (ADV’s) meer incidenten op basis van herkomst geregistreerd. In het rapport is duidelijk te zien hoe in juni 2020 het aantal registraties van discriminatie sterk toenam, om in de maanden daarna weer langzaam af te nemen. Volgens het rapport zijn mensen die eerder terughoudend waren, door BLM mogelijk gemotiveerd om discriminatie toch te melden.

Pandemie
Ook de coronapandemie had invloed op de cijfers, beschrijft het rapport. Het aantal meldingen over discriminatie van mensen met een Oost-Aziatisch uiterlijk steeg. Toen in het begin van de pandemie een spotlied op de radio werd uitgezonden, nam het aantal van dergelijke registraties sterk toe. De politie registreerde ook meer incidenten en meldingen van mensen die zich door de overheidsmaatregelen tegen corona oneerlijk behandeld voelden. Opvallend is verder dat er minder registraties waren van antisemitische uitlatingen. Dit komt mogelijk, stelt het rapport, doordat voetbalwedstrijden in verband met de corona-maatregelen niet met publiek op de tribunes werden gespeeld.

Hulpverleners
De corona-pandemie zorgde er voor dat de politie als handhaver van de coronamaatregelen meer en intensiever in contact stond met burgers. Zo waren er bijvoorbeeld meer demonstraties. Politiemensen en andere hulpverleners zijn vorig jaar vaker met discriminerende termen uitgescholden dan in 2019.

Officiële registraties
In het rapport zijn de officiële registraties van discriminatie-incidenten en –meldingen opgenomen van zes instanties. Naast de politie zijn dit de onafhankelijke antidiscriminatievoorzieningen (ADV’s) in de gemeenten, het Meldpunt Internetdiscriminatie (MiND), de Nationale ombudsman en de Kinderombudsman. Ook de verzoeken om een oordeel en vragen aan het College voor de Rechten van de Mens zijn geregistreerd en in het rapport opgenomen. Het rapport verwijst onder meer naar recente publicaties van de Ombudsman over hoe overheidsinstanties omgaan met klachten over etnisch profileren. Het rapport vermeldt ook dat de politie in mei cijfers bekend maakte over klachten over etnisch profileren en discriminatie door de politie.

Indicatie
Alle cijfers samen bieden een goede inkijk in het fenomeen discriminatie in Nederland, schrijven de opstellers van het rapport. Een volledig beeld geeft het rapport niet, benadrukken ze. Veel incidenten worden niet herkend als discriminatie of worden niet bij een instantie gemeld. Ook gaat het veelal om discriminatie-ervaringen, waarbij niet juridisch is vastgesteld dat het om feitelijke discriminatie gaat, schrijven de opstellers. Het rapport geeft wel een indicatie van waar discriminatie voorkomt, wie ermee te maken hebben en om wat voor soort incidenten het gaat.

Meer weten
Meer over de registraties van incidenten en meldingen van discriminatie in Nederland kunt u lezen in het rapport Discriminatiecijfers in 2020 op www.politie.nl.