Bij het zetten van de perfecte kop koffie, wordt de maalgraad meer dan eens over het hoofd gezien. Toch is dit een essentieel onderdeel in het bepalen van de uiteindelijke koffiesmaak. Bovendien vereisen de verschillende zetmethodes en koffiesoorten hun eigen specifieke maalgraad. Dit heeft allemaal te maken met de extractie. Wat is dit precies én hoe kies jij de perfecte maalgraad voor jouw favoriete koffie? Lees snel verder.

Waarom worden koffiebonen gemalen?
Wanneer koffie gezet zou worden van hele koffiebonen, zou het drankje nooit zo populair zijn geworden. Hoewel de bonen na langdurig contact met water wel wat smaak afgeven, levert dit alsnog een slap, waterig bakje koffie op.

Door de koffiebonen te malen wordt een groter oppervlak gecreëerd waar het water mee in contact kan komen. Hierdoor kunnen er veel meer smaken, oliën en aroma´s aan de bonen worden onttrokken.

Voor de beste koffiesmaak is het belangrijk om gebruik te maken van versgemalen koffie of de bonen zelf te malen. Bij blootstelling aan zuurstof, licht en vocht gaan de aroma´s van de bonen namelijk snel verloren. Er zijn steeds meer koffiezetapparaten en volautomatische koffiemachines met een ingebouwde bonenmaler. Je kunt de koffiebonen echter ook zelf malen met een handmatige of elektrische koffiemolen.

Wat is de maalgraad?
Met de maalgraad van koffie wordt aangegeven in welke mate de koffiebonen zijn gemalen. De maling verwijst in zekere mate naar de grootte van de individuele koffiekorrels. Koffie met een grove maling heeft wat grotere korrels dan koffie met een espressomaling. Zowel bij volautomatische koffiemachines als bij koffiemolens met maalschijven, kun je eenvoudig de maalgraad instellen. Maar, wat is nu de beste maalgraad voor jouw kopje koffie?

De soort koffie, zetmethode & maalgraad
Van een smaakvolle espresso tot een grote kan zwarte koffie; de verschillende koffiesoorten en zetmethoden vereisen verschillende maalgraden. Hoe komt dit precies?

Fijne maling
Hoe fijner je de bonen in de koffiemolen maalt, des te groter het contactoppervlak van de koffiekorrels is. Hierdoor heeft het water niet veel tijd nodig om de smaken en aroma’s van de bonen op te nemen. De fijne maalgraad is dan ook geschikt voor koffiesoorten met een snelle doorlooptijd, zoals een espresso of ristretto. Daarnaast past deze koffiemaling het beste bij zetmethoden waarbij het water niet al te lang in contact komt met de koffie, zoals een espressopotje of pistonmachine.

Grove maling
Wanneer je koffie zet met een cafetière is het water relatief lang in contact met de gemalen koffie. Om te zorgen dat de koffie niet te bitter gaat smaken, is een grove koffiemaling hiervoor het meest geschikt. Ook voor het zetten van filterkoffie is een grovere maalgraad een goede keuze. Over het algemeen geldt dat een fijnere maling wat bitterdere smaken oplevert, terwijl bij grover gemalen koffie juist de zure smaken wat meer overheersen.

Extractie en smaak van koffie
De maalgraad van de koffie hangt nauw samen met de doorloop- of extractietijd. Fijngemalen koffie heeft een groter contactoppervlak, waardoor het water snel veel smaken en aroma’s aan de bonen onttrekt. Een fijne maling vereist dus een kortere extractietijd. Bij een langere extractietijd, kunnen de bittere smaken van de koffie gaan overheersen. Wanneer de smaken en aroma’s in balans zijn, heb je de optimale extractietijd te pakken. Bij een espresso is dit gemiddeld tussen de 22,5 en 27,5 seconden. Bij een cafetière wordt aanbevolen de koffie tot wel 4 minuten te laten trekken.

Soorten koffiemolens
Bij koffiemachines met ingebouwde bonenmaler kun je zelf de maalgraad instellen. Heb jij echter een pistonmachine of zet jij je koffie met een moka potje of cafetière? Dan kun je de koffiebonen zelf malen met een koffiemolen. De soort koffiemolen die je gebruikt, heeft invloed op zowel de maalgraad als de smaak van je koffie. We maken grofweg onderscheid tussen twee soorten koffiemolens:

Koffiemolens met messen
Koffiemolens met mesjes zijn perfect voor het creëren van een grove maling, die geschikt is voor filterkoffie en cafetières. Ze zorgen echter voor een vrij onregelmatige koffietextuur, wat ook de smaak van de koffie kan beïnvloeden. Ook kun je bij deze apparaten vaak niet de precieze maalgraad instellen. Bovendien kunnen de mesjes bij langdurig malen aardig heet worden, waardoor de koffie wat bitter kan smaken. Hoewel deze koffiemolens niet geschikt zijn voor het creëren van een espressomaling, zijn ze wel een stuk voordeliger dan de andere variant.

Koffiemolens met maalschijven
Het malen met maalschijven levert de meest consistente koffiemaling op. Deze koffiemolens mogen dan een stuk duurder zijn, ze zijn de betere keus voor echte koffieliefhebbers en espressodrinkers. De gelijkmatige maling levert een evenwichtige koffiesmaak op. Bovendien kun je bij de koffiemolens met maalschijven zelf de maalgraad instellen; van zeer grof tot zeer fijn. De maalschijven zijn verkrijgbaar in verschillende materialen en vormen.

Als jij jezelf een echte koffiekenner noemt, kun jij niet om het begrip ‘maalgraad’ heen. De grootte en consistentie van de koffiekorrels hebben namelijk veel invloed op de smaak van je koffie. Door te spelen met de verschillende variabelen, kun jij de balans vinden tussen de zetmethode, de doorlooptijd en de koffiemaling. Met de juiste koffiemolen kun je bovendien zelf de gewenste maalgraad creëren. Zo staat niets je meer in de weg om het ultieme kopje koffie te zetten!