Het proces van economische vernieuwing in Nederland is duidelijk afgezwakt. Tot die conclusie komt het Centraal Planbureau (CPB) in een nieuw rapport. Volgens de belangrijke adviseur van het kabinet worden slecht presterende bedrijven minder snel vervangen door nieuwe, innovatieve en goed presterende bedrijven.

"Dat is zorgelijk, want dit proces is de motor achter de economische groei en voorspoed van Nederland", stellen de deskundigen van het CPB na een analyse van de periode van 2007 tot 2023.

Een belangrijke oorzaak is dat er sinds 2008 minder nieuwe bedrijven worden opgericht. Hierdoor worden minder presterende bedrijven minder vaak vervangen door innovatieve nieuwkomers.

Grotere kloof

Dit leidt volgens het CPB tot een steeds grotere kloof tussen de koplopers en achterblijvers in de economie. Omdat er minder concurrentiedruk is, investeren de koplopers vervolgens minder in productiviteitsverhoging.

Dit is geen uitsluitend Nederlands verschijnsel: ook internationaal zijn er volgens het CPB steeds sterkere aanwijzingen dat het proces van deze zogenoemde creatieve destructie aan kracht verliest.

Versoepeling

Een manier om ervoor te zorgen dat eigenlijk niet-levensvatbare bedrijven sneller stoppen is het versoepelen van de faillissementswetgeving, aldus het planbureau. De mensen die bij het omvallen van die slecht presterende bedrijven hun baan verliezen, kunnen dan bij productievere bedrijven aan de slag, waardoor die verder kunnen groeien.

Ook het verminderen van de regeldruk zou kunnen helpen, met name voor kleine bedrijven. Dat geldt eveneens voor het wegnemen van belemmeringen bij het verkrijgen van kredieten en voor investeringen in onderwijs. "Goed opgeleide werknemers zijn productiever en kunnen nieuwe technologieën sneller toepassen."