Kopstukken misten signalen van toeslagenramp in slowmotion

26 November 2020, 19:46 uur
Landelijk
mainImage
ANP

Het verhoor van premier Mark Rutte markeerde het einde van de bevragingen door de commissie van Kamerleden die probeert te achterhalen wie politiek en ambtelijk verantwoordelijk is voor de affaire met de kinderopvangtoeslag. Uit de verklaringen van de belangrijkste ambtenaren en politieke kopstukken blijkt hoe zij veel signalen misten dat het goed misging bij de Belastingdienst. Zo kon zich, in de woorden van de vroegere baas van de Belastingdienst "een ramp in slowmotion" voltrekken.

Alle kopstukken die gehoord werden, vonden het 'verschrikkelijk'. Hoe de fraudejacht bij de Belastingdienst en de harde werking van het toeslagensysteem mensen in de knel bracht, werd stukje bij beetje steeds duidelijker. De commissie mocht, ongebruikelijk voor een ondervragingscommissie, ook documenten opeisen bij ministeries. De commissie kreeg veelal ongelakte stukken, en zo werd duidelijk dat het memo waarin in 2017 werd gewaarschuwd voor de behandeling van ouders in het bekende fraudeonderzoek CAF-11 nog explosiever was dan eerst gedacht.

In het kabinet en bij de departementen drongen de signalen niet alleen onvoldoende door, na verschillende voorbeelden van gedupeerde ouders werd ook geen patroon gezien. Zo gaf minister Wopke Hoekstra (Financiën) aan dat de affaire zonder het werk van Kamerleden en de media nooit aan licht was gekomen.

Ook werd duidelijk dat de Belastingdienst steeds naar het 'beleidsdepartement' Sociale Zaken keek, omdat dat ministerie over de toeslagenregels ging. Maar Sociale Zaken zegt weer dat de uitvoerder, de Belastingdienst, niet duidelijk maakte hoe de toeslagenwet uitpakte. En de nietsontziende manier waarop op vermeende fraudeurs werd gejaagd, lag toch echt bij de fiscus, verklaarden ambtenaren van Sociale Zaken.

Op 17 december komt de commissie met een rapport. Daarin staan geen conclusies en worden geen 'schuldigen' aangewezen, maar wordt de gang van zaken gereconstrueerd. Een groot deel van de 'foto' die de commissie wil maken, werd al duidelijk bij het doorspitten van alle stukken, zegt commissievoorzitter Chris van Dam. Maar de verhoren maakten nog meer duidelijk. "We hebben meer dan genoeg puzzelstukjes om in ieder geval de missende stukken zelf in te kunnen vullen. De foto is gemaakt, maar ja, hij is soms wel een beetje korrelig."


Door: ANP