Het hele kabinet gaat vooralsnog 'demissionair' door als premier Mark Rutte vrijdagavond zijn ontslag aanbiedt, zeggen bronnen rond de coalitie. Wanneer er verkiezingen komen en hoe het nu verder moet, is nog ongewis. Bronnen uit de drie grotere regeringspartijen zeggen dat de ChristenUnie het initiatief heeft genomen voor de val van het kabinet, maar de ChristenUnie zelf spreekt van een "gezamenlijk besluit".

De vier partijen zouden volgens de kleinste regeringspartij hebben geconcludeerd dat ze niet samen verder kunnen. Duidelijk is wel dat de VVD en de ChristenUnie lijnrecht tegenover elkaar stonden. Vooral op woensdag waren er hevige botsingen. De VVD hield vast aan de eis dat gezinshereniging werd beperkt, de ChristenUnie kon daar echt niet mee leven en bleef dit weigeren.

Hoewel het CDA en D66 flexibeler waren in de discussie, waren ook de bewindspersonen van die partijen geschrokken van de opstelling van premier Mark Rutte. Hij zou hebben voorgesteld te stemmen over het asielpakket in de ministerraad op vrijdag. Dat komt bijna nooit voor, omdat de regeringspartijen normaal gesproken tot een compromis komen waar ze allen mee kunnen leven. De acties van Rutte zouden volgens verschillende betrokkenen een belangrijke rol hebben gespeeld bij het besluit om het kabinet te laten vallen.

Rutte heeft donderdag zijn excuses voor zijn opstelling "gemompeld in een bijzin", zeggen ingewijden.