Industriële bedrijven vertrekken uit de Rotterdamse haven omdat ze geen winst meer kunnen maken of omdat ze geen milieuvergunning krijgen om te verduurzamen. Dat komt door de landelijke klimaat maatregelen die zijn ingesteld door vorige kabinetten – met D66 minister Jetten voorop.

Als bedrijven geen winst maken of geen vergunning krijgen, dan kunnen ze ook niet investeren in de energie- en grondstoffentransitie. Dus gaan bedrijven weg uit Nederland om in het buitenland te investeren in een duurzame toekomst. Met in hun kielzog de start-ups en scale-ups in schone technologie. Dat betekent verlies van havenbanen, technologische kennis, innovatievermogen en verdiencapaciteit. Nederland loopt hiermee miljardeninvesteringen mis, inclusief de bijbehorende werkgelegenheid.

Werkgevers en werknemers slaan alarm. Dat bleek tijdens gesprekken die Leefbaar Rotterdam heeft georganiseerd met vertegenwoordigers van bedrijven, koepelorganisatie, vakbonden en ondernemingsraden. Zij maken zich allemaal ernstig zorgen over de werkgelegenheid in Nederland. Alleen al dit jaar zijn er honderden banen verloren gegaan, daar kwam deze week ook nog eens het nieuws bij dat Westlake de fabrieken in Pernis sluit. Hierbij raken 230 mensen hun baan kwijt.  

Goed bedoeld wensdenken door naïeve klimaatdrammers in opeenvolgende kabinetten hebben geleid tot een ongewenste erfenis in Nederland. Er is nu geen internationaal gelijk speelveld. De totale energiekosten zijn hier bijvoorbeeld meer dan 2 keer zo hoog. In andere landen hebben ze hun industriebeleid en vestigingsklimaat beter op orde. Daar rollen ze de rode loper uit voor de industrie in plaats van te straffen met extra hoge energiekosten, extra CO2-heffingen en extra strenge stikstofregels. En bedrijven die willen elektrificeren kunnen dat niet in Nederland door netcongestie.

Daarnaast is er sprake van zwabberend beleid in Nederland waarbij met terugwerkende kracht milieuvergunningen worden ingetrokken. Bedrijven zijn hierdoor huiverig om te investeren in Nederland. Een nieuwe biobrandstof fabriek gaat mogelijk niet door.

In de Rotterdamse gemeenteraad zijn de meningen verdeeld. Waar Leefbaar zich zorgen maakt om het voortbestaan van de haven, roepen partijen als PvdA, D66 en GroenLinks ‘laat de bedrijven maar vertrekken, dan is er ruimte voor duurzame bedrijven’. Waarbij ‘even vergeten’ wordt dat huidige fabrieken juist willen verduurzamen en nu grote investeringen uitstellen. Ook wordt vergeten dat de industrie al flink heeft verduurzaamd, de uitstoot door de jaren heen is al fors gedaald.

De sleutel om deze belemmeringen weg te nemen ligt in Den Haag. Er moet industriebeleid worden gevoerd met een visie op de lange termijn, door te investeren in infrastructuur, door stimuleringssubsidies te verstrekken aan bedrijven om de onrendabele startfase op te vangen en de vraag te stimuleren. Het huidige kabinet is vooralsnog helaas vooral met zichzelf bezig geweest.

Bedrijven hebben meer dan 12 miljard euro aan investeringsplannen klaarstaan voor duurzame projecten in de Rotterdamse haven. Maar dan moet het kabinet wel de belemmeringen wegnemen. Aan wensdenken hebben we helemaal niks in Rotterdam. Dat kost alleen meer banen.

- Sebastiaan Bonte is raadslid van Leefbaar Rotterdam