De aanstelling van Jaap Stam als nieuwe hoofdtrainer van Feyenoord is het zoveelste bewijs van een totaal gebrek aan visie bij de clubleiding. Eerst kreeg de ervaren rot Dick Advocaat een aanbieding. Nu hij ‘nee’ heeft gezegd, komt Feyenoord ineens uit bij Stam, een groentje in het trainersvak.

Achter het idee om Dick Advocaat aan te stellen, zat een duidelijke gedachte. Er moest een ervaren trainer komen die Dirk Kuijt zou kunnen begeleiden naar een toekomstige rol als hoofdcoach. Van Advocaat, gepokt en gemazeld in het internationale topvoetbal, moest Kuijt wijze lessen gaan leren. Je kan het ermee eens zijn of niet, maar het was in elk geval een duidelijke doelstelling: nu een ervaren man aan het roer, die later zijn taken kan overdragen aan Kuijt.

Met de komst van Jaap Stam heeft Feyenoord het hele idee om Kuijt welbewust op te leiden blijkbaar losgelaten. Want Stam heeft nauwelijks relevante ervaring. Van hem kan Kuijt niet heel veel leren.

In het Championship, het tweede niveau in Engeland, is Stam na een veelbelovend eerste seizoen ontslagen. Reden: in zijn tweede seizoen wist hij in negentien competitiewedstrijden welgeteld één keer te winnen. Verder staat Stam nu twee maanden aan het roer in Zwolle. Afgezien van wat werkzaamheden in het jeugdvoetbal, is dát de trainerservaring van Feyenoords nieuwe hoofdcoach: nog geen twee seizoenen Reading in Engeland, en twee maanden PEC Zwolle.

Het behoeft geen nadere uitleg dat Feyenoord met het contracteren van Stam een enorm risico neemt. Hij heeft geen bewezen kwaliteiten als hoofdtrainer. Bovendien kent hij de club niet. Technisch directeur Martin van Geel mag dan onder de indruk zijn van de “indrukwekkende verschijning” die Stam volgens hem is, dit biedt geen enkele garantie dat het eerste elftal onder hem goed gaat presteren.

Voor een onervaren trainer is het een extra handicap om niet te weten hoe de club in elkaar zit. Giovanni van Bronckhorst begon in 2015 ook nagenoeg blanco aan zijn klus als hoofdtrainer van Feyenoord. Maar hij liep al jaren mee als assistent en kende de club van binnen en van buiten. Dat heeft hem een grote voorsprong gegeven.

Dat Feyenoord niet zomaar een club is, mocht onlangs blijken uit de toelichting die Dick Advocaat gaf op zijn weigering om het aanbod uit Rotterdam te accepteren. Hij zat niet lekker in zijn vel, zei hij, en hij had zich gestoord aan negatieve reacties van supporters op social media. Maar Advocaat zei óók dat hij wist wat er allemaal speelt binnen Feyenoord, en dat hij zich daarom afvroeg of hij daar wel aan wilde beginnen. Met andere woorden: Feyenoord is een slangenkuil.

Feyenoord is niet alleen een slangenkuil, maar ook een dolende club. Na de landstitel van 2017 is Feyenoord sportief gezien steeds verder weggezakt. Er worden miljoenen geïnvesteerd in plannen voor de bouw van een nieuw stadion, maar een belangrijk deel van de achterban mort. Intussen wordt De Kuip opzichtig verwaarloosd. Dit maakt dat Feyenoord duidelijke trekken vertoont van een club in verval. Moet de onervaren Jaap Stam deze club op zijn rug gaan nemen?

Aan de benoeming van Stam zit een extra groot risico gezien zijn verleden. Hij was actief bij Feyenoords concurrenten in Amsterdam en Eindhoven. Dit zorgt ervoor dat hij bij veel supporters, en dan met name het fanatiekere deel, op voorhand weinig krediet heeft. Als het nieuwe seizoen per ongeluk met een paar teleurstellingen begint, is de zondebok snel gevonden.

De journalist Boudewijn Warbroek (1963) bezoekt wedstrijden van Feyenoord sinds 1975. Hij werkt als vrijwilliger voor supportersmagazine Hand in Hand en Stadion Sport Nieuws, en schreef mee aan ruim tien boeken over Feyenoord.