Aan feeksen geen gebrek

18 December 2025, 17:57 uur
Columns
mainImage

Het begrip feeks is helemaal terug in onze taal. Sommige Nederlandse woorden verdwijnen op zeker moment. Denk aan nochtans, edoch of desalniettemin. In Indonesië kom je nog vergeten woorden tegen als knalpot, de vroegere aanduiding voor uitlaat. Taal is een levend iets. Woorden komen en gaan.

Feeks was zo’n begrip dat grotendeels uit onze spraak was verdwenen. Dankzij Shakespeare’s toneelstuk ‘De Getemde Feeks’ duikt het nog wel eens op. En in de appjes van de kortstondige D66-informateur Hans Wijers. Nadat de NRC eerder abusievelijk meldde dat Wijers VVD-leider Dilan Yesilgöz een leugenaar had genoemd, kwam er vervolgens een publicatie over een app-groepje waarin Wijers het over ‘die feeks van de VVD’ had.

Nu leven we in een tijd, waarin alles moet worden benoemd. Met name de rechtse partijen dringen daar vaak op aan. Dus wat is er mis om Dilan Yesilgöz als leugenaar te bestempelen? In de Tweede Kamer is het voor menigeen inmiddels een sport geworden om telkens opnieuw te verwijzen naar haar leugens over de “nareiziger op nareiziger op nareiziger”, waarmee ze het kabinet Rutte 4 liet vallen.

Zelfs wanneer Wijers haar een leugenaar had genoemd, had hij feitelijk niets miszegd. En laten we eerlijk zijn: de meeste politici nemen het het nauw met de waarheid. Het grapje “hoe je kan zien of een advocaat liegt: dan bewegen zijn lippen”, kun je net zo goed over politici maken. En kennelijk zat Yesilgöz ook niet erg met de aantijging; het bleek voor haar geen reden om ’t vertrouwen in Wijers als informateur op te zeggen. Nee, Wijers moest zich pas terugtrekken toen bleek dat hij Dilan Yesilgöz al eerder als ‘die feeks van de VVD’ had omschreven. 

Serpent

Een feeks is een boosaardige vrouw; ook wel te vervangen door heks, tang, rotwijf, loeder, secreet, helleveeg, serpent, kreng of draak. Mij lijkt dat al die begrippen treffend van toepassing zijn op Dilan Yesilgöz. Als ik een castingbureau zou hebben en ik had voor een tv-reclame, film of toneelstuk een feeks nodig, dan zouden mijn eerste gedachten naar Dilan Yesilgöz gaan; een feeks die - ondanks het zetelverlies van haar VVD - nog lang niet getemd blijkt.

Maar Yesilgöz heeft in die rol felle concurrentie. Aan feeksen is in het parlement bepaald geen gebrek. Ook Mona Keijzer, Esther Ouwehand en Marjolein Faber zouden goede kanshebbers zijn. En wil je iemand die niet direct herkenbaar is als feeks, maar zich wel als zodanig ontpopt, dan wint Femke Wiersma met vlag en wimpel. Geen wonder dat deze oud-matroos het datingprogramma ‘Boer zoekt Vrouw’ nodig had om aan de man te komen. En nog begrijpelijker dat dit huwelijk, net als haar eerdere relatie (alsook weer een opvolgende relatie) stuk liep.

Slagersmes

Ach, castingbureau’s hoeven er helemaal geen eigen databank op na te houden. Als je moet putten uit ijdele, opportunistische, leugenachtige, achterbakse en streberige types, dan er zit meer dan genoeg potentie in de politiek. Geef Forum-fractievoorzitter Lidewij Vos een slagersmes in handen en je hebt niet eens meer visagie nodig om een griezelfilm te kunnen draaien. En als je een meedogenloze, zelfingenomen ijdeltuit nodig hebt, die van alles wat hij aanpakt een puinhoop maakt, kom je vanzelf bij VVD-prominent Henk Kamp uit.

Voor de komisch rollen, de paljassen en de dwazen hoef je niet verder te kijken dan Thierry Baudet, Caroline van der Plas en Dion Graus. Ach, eigenlijk vind je bij de verzamelde partijen alles wat een casting-director nodig kan hebben: schijnheiligen, ideale schoonzonen, Ma Flodder-types, macho’s, dominees, charmeurs, ruziezoekers, saai-pieten, vileine ophitsers, listige carrièremakers, modepopjes, onbenullen en zelfs een paar onverbeterlijke idealisten. 

Wie durft nog te beweren dat de Haagse politiek geen goede afspiegeling van de Nederlandse samenleving is?