NOS-verslaggever Robert Bas is door de rechter-commissaris van de rechtbank in Rotterdam in gijzeling genomen. Hij zit vast omdat hij niet bereid is als getuige vragen te beantwoorden in een lopende strafzaak, meldt de NOS. De omroep is "buitengewoon geschokt" en spreekt van "een aanval op de persvrijheid in Nederland".

De zaak gaat over de vergismoord op ggz-directeur Rob Zweekhorst, die in 2014 werd doodgeschoten in zijn woonplaats Berkel en Rodenrijs. Gesprekken over deze zaak tussen een bron en Bas zijn afgeluisterd door justitie en toegevoegd aan het strafdossier, bleek eerder dit jaar. "Naar aanleiding van de opgenomen gesprekken werd Bas donderdag, op verzoek van de advocaat van de verdachte van de vergismoord, als getuige gehoord in deze strafzaak.

De verslaggever heeft tijdens dat verhoor om principiële en juridische redenen bij alle vragen een beroep gedaan op zijn journalistieke verschoningsrecht en geen inhoudelijke antwoorden gegeven", meldt de NOS. De rechtbank bevestigde deze gang van zaken en gaf aan dat de rechter-commissaris eind juni heeft beslist dat er in dit geval (gedeeltelijk) geen verschoningsrecht is.

Volgens de NOS blijft Bas zeker tot maandag vastzitten. Maar de rechtbank laat donderdag weten dat de rechter-commissaris binnen 24 uur verslag doet aan de rechtbank. Daarna komt er binnen uiterlijk 48 uur een raadkamer bijeen om te bepalen of de gijzeling zal voortduren of wordt beëindigd. Daarbij wordt Bas zelf gehoord.

Journalistenvakbond NVJ is "verbijsterd" en noemt de beslissing van de rechtbank "onbegrijpelijk" en "in hoge mate absurd". "Dit geeft een heel slecht signaal aan zowel journalisten als hun bronnen", zegt algemeen secretaris Thomas Bruning van de NVJ. Hij noemt het schadelijk voor Nederland. "Er moet zo snel mogelijk beroep worden aangetekend tegen dit besluit."

Het gebeurt niet vaak dat journalisten gegijzeld worden door de rechtbank. In 2006 werden twee journalisten van De Telegraaf vastgezet toen ze weigerden hun bronnen prijs te geven in een zaak over geheime dossiers van de inlichtingendienst. In 2000 werd een verslaggever van gratis dagblad Sp!ts gegijzeld.