75 jaar na de bevrijding van naziconcentratiekamp Auschwitz, officieel op 27 januari 1945, is zondag in het Wertheimpark in Amsterdam de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog herdacht. Mét langverwachte excuses voor de houding van de Nederlandse regering ten aanzien van de Holocaust, door de huidige premier Mark Rutte. De excuses kregen waardering van Joodse organisaties en de politiek.

De herdenking was bij het Auschwitz-monument in Amsterdam. Rutte zei: "Nu de laatste overlevenden nog onder ons zijn, bied ik vandaag namens de regering excuses aan voor het overheidshandelen van toen. Dat doe ik in het besef dat geen woord zoiets groots en gruwelijks als de Holocaust kan omvatten." Rutte zei dat de regering tekort is geschoten. "Toen een groep landgenoten onder een moorddadig regime apart werd gezet, buitengesloten en ontmenselijkt." En: "Toen het gezag een bedreiging werd, zijn onze overheidsinstanties tekortgeschoten, als hoeders van recht en veiligheid. Zeker, ook binnen de overheid was er individueel verzet, maar te veel Nederlandse functionarissen voerden uit wat de bezetter van hen vroeg. Anderen verdroegen het grote kwaad in de hoop nog iets goeds te kunnen doen - wat soms lukte, maar veel vaker niet. En de bittere consequenties van registratie en deportatie werden niet tijdig en niet voldoende onderkend."

Voorzitter Jacques Grishaver van het Nederlands Auschwitz Comité noemt de, voor hem onverwachte, excuses "fantastisch, werkelijk fantastisch gewoon." Hij noemt het "een opluchting voor met name de kleine groep overlevenden. Voor hen is het een genoegdoening." Het Centraal Joods Overleg, belangenbehartiger van de Joodse gemeenschap in Nederland, zegt met instemming kennis te hebben genomen van de spijtbetuiging. "De excuses zijn laat, veel nabestaanden zijn overleden, maar helpen, na 75 jaar, het geschonden vertrouwen te herstellen." En de joodse stichting CIDI, het Centrum Informatie en Documentatie Israël, spreekt van een "historische stap". Ook politici zijn blij dat het "eindelijk" van verontschuldigingen is gekomen.

In Nederland is de door het Nederlands Auschwitz Comité georganiseerde herdenking jaarlijks op de laatste zondag van januari. In 2005 riep Kofi Annan, de toenmalige secretaris-generaal van de Verenigde Naties, de bevrijdingsdatum van het naziconcentratiekamp Auschwitz uit tot een dag van herdenking: The Holocaust Memorial Day. Maandag worden over de hele wereld die dag slachtoffers van de Holocaust en andere genocides herdacht. Dit jaar is er extra aandacht voor de herdenking van de Jodenvervolging, omdat het precies 75 jaar geleden is dat Auschwitz werd bevrijd. Bij de herdenking in Polen zijn koning Willem-Alexander en koningin Máxima en premier Rutte aanwezig.