Gratis bevrijdingsfestivals hebben het financieel zwaar, ook al is het Rijk dit jaar voor het eerst bijgesprongen met een bedrag van 1 miljoen euro. Dat blijkt uit een rondgang van het ANP langs verschillende festivals.

De bevrijdingsfestivals in Zwolle, Groningen, Amsterdam en Haarlem laten weten dat het organiseren van een gratis festival risicovol is door het weer, omdat ze het grotendeels moeten hebben van de consumpties van gasten op de dag zelf. Daarnaast krijgen ze geld van sponsoren, de gemeente, de provincie en nu dus ook de landelijke overheid.

De onzekerheid is sinds corona toegenomen door al gedane uitgaven, gestegen productiekosten en verduurzaming van de festivals, zoals de recycletokens voor bekers.

Onzekerheid over voortbestaan

"We hebben weinig knoppen om aan te draaien om de inkomsten te vergroten", legt Ebel Jan van Dijk uit, directeur van het Groningse bevrijdingsfestival. Het weer is volgens hem van "essentieel belang" omdat bezoekers geen ticket hebben en daardoor makkelijker thuisblijven. Vorig jaar was het weer zo slecht dat Groningen het festival voor een paar uur moest stilleggen.

De 1 miljoen euro van het Rijk was nodig om de festivals überhaupt op te laten starten na de verliezen van vorig jaar. Het Amsterdamse festival Het Vrije Westen in het Westerpark is sinds corona geen officiële viering meer en komt daardoor niet in aanmerking voor het geld. Directeur Per Meijer vindt dit "vreemd" omdat het om het enige gratis festival in de hoofdstad gaat. "De onzekerheid over het voortbestaan neemt alleen maar toe", zegt hij.

Structurele afspraken

De andere festivals zijn zeer te spreken over de steun van de overheid. "Los van het geld is het ook goed voor de bewustwording van onze kwetsbaarheid", aldus Van Dijk. Hoewel bestuurslid Anita de Hart van bevrijdingsfestival Haarlem ook "heel blij" is met het bedrag, vindt ze dat de overheid eerder had kunnen bijspringen. Ook ziet zij graag dat het incidentele bedrag wordt omgezet in structurele steun.

Bestuurslid Hans Laroes van bevrijdingsfestival Zwolle zit aan tafel bij de gesprekken in Den Haag over de bevrijdingsfestivals en is "hoopvol". Hij legt uit dat die 1 miljoen een eerste stap was en dat nu structurele afspraken moeten worden gemaakt tussen het Rijk en de festivals over financiering voor de komende drie tot vijf jaar. Daarbovenop moet dan nog een structurele afspraak komen over hoe bij te springen in het geval van bijvoorbeeld slecht weer.